Witaminy z grupy B - funkcje i niedobór

Witaminy z grupy B pełnią wiele odpowiedzialnych funkcji w ciele człowieka, powinny być przez cały czas dostarczane organizmowi wraz z pożywieniem – większość z nich nie jest magazynowana w organizmie; wszystkie są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Jaka jest ich ogólna rola w organizmie? Jakie są przyczyny niedoboru witamin z grupy B? Czym się objawia niedobór i jakie ma skutki? Jak go leczyć?

Funkcje witamin z grupy B

Witaminy z grupy B wpływają na właściwe funkcjonowanie mózgu i całego układu nerwowego. Biorą udział w procesach wytwarzania energii i wielu procesach metabolicznych. Są niezbędne do syntezy hormonów płciowych, witamin A i D oraz cholesterolu. Regulują produkcję insuliny w trzustce, są również potrzebne do produkcji czerwonych krwinek. Wpływają na stan skóry i biorą udział w produkcji substancji niezbędnych do utrzymania we właściwej kondycji paznokci i włosów. Ochraniają organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i reaktywnych form tlenu.

Przyczyny niedoborów witamin z grupy B

Niedobory witamin z grupy B mają różne przyczyny. Najważniejsze z nich to:

nieprawidłowa dieta bogata w wysoce przetworzone produkty (m.in fastfoody);
niedostateczne spożycie pokarmów zawierających witaminy grupy B;
zaburzenia wchłaniania witamin i składników odżywczych;
zaburzenia gospodarki witaminowej wywołane przez działanie niektórych leków;
predyspozycje genetyczne;
osoby na diecie wegańskiej i wegetariańskiej;
Warto również wspomnieć, że na niedobory niektórych witamin z grupy B narażone są szczególnie osoby starsze.

Objawy i skutki niedoboru witamin z grupy B

Nieznaczny lub niewielki niedobór witamin z grupy B nie jest szczególnie szkodliwy dla zdrowia, z reguły też nie daje istotnych objawów, może się z nim zmagać znaczna część społeczeństwa w krajach rozwiniętych. Zwykle taki stan dotyczy kilku witamin z grupy. W Skutki powstania niedoboru zależą od kilku czynników: wieku, płci, ogólnego stanu zdrowia, długości i wymiaru trwania niedoboru. Ze względu na dużą ilość sprawowanych funkcji w organizmie, istotny lub długotrwały niedobór może wywołać poważne skutki. Prowadzi do zaburzeń funkcji niektórych narządów, zaburza także prawidłowość procesów zachodzących w organizmie – wiąże się to przeważnie z wystąpieniem dodatkowych chorób. Jako przykład można podać: zaburzenia świadomości, problemy z koordynacją ruchową, oczopląs, częste występowanie stanów zapalnych, choroby endokrynologiczne i choroby układu moczowego, zmiany skórne, zaburzenia układu nerwowego (m.in depresja), możliwość wystąpienia paradontozy, większe ryzyko wystąpienia przeziębienia i grypy, osłabienie układu odpornościowego, przewlekłe zmęczenie, utrata włosów, zaburzenia czucia w nogach i rękach, nudności u wymioty, ryzyko wystąpienie miażdżycy i niedokrwistości, utrata apetytu, nieodwracalne uszkodzenie układu nerwowego.

Dieta

Aby uniknąć wystąpienie niedoborów witamin z grupy B należy stosować zróżnicowaną dietę zawierającą: nabiał, ryby, mięso, warzywa i owoce. Warto też zwrócić uwagę, że dużą część witamin zawierają w sobie warzywa i owoce – najlepiej spożywać je na surowo. Przy obróbce termicznej warzyw warto gotować je na parze dzięki czemu zachowają większość swego składu. Osoby narażone na wystąpienie niedoborów (szczególnie weganie lub wegetarianie) powinni skonsultować się z lekarzem – konieczne jest bowiem suplementowanie niektórych witamin (nie polecamy kupować powszechnie dostępnych suplementów na własną rękę).

Diagnostyka leczenie

Niedobory witamin z grupy B nie dają jednoznacznych objawów. Często niedobór diagnozowany jest w związku z innymi schorzeniami lub podczas rutynowych badań. Istotne jest ustalenie przyczyny powstania niedoborów i jej wyeliminowanie, choroby związane z układem pokarmowym i wchłanialnością witamin mogą wymagać długiego leczenia. Dla uzupełnienia lekkich i umiarkowanych niedoborów, niedających niepokojących objawów zwykle wystarczy wdrożenie odpowiednio, zróżnicowanej diety. Osobom starszym często zalecana jest suplementacja.