Z Lekcji dowiesz się:
- poznasz postacie Jadwigi Andegaweńskiej oraz Władysława Jagiełły.
- poznasz przyczyny i skutki zawarcia unii polsko-litewskiej.
Ludwik Andegaweński (Węgierski)
W 1370r. po śmierci Kazimierza Wielkiego władzę objął Ludwik Andegaweński, władca Węgier. Ludwik również nie miał syna, starał się przekonać polskie elity aby po jego śmierci władzę objęła jego córka - Jadwiga.
Jadwiga - król Polski
Jadwiga Andegaweńska była wzorem średniowiecznego władcy - podejmowała mądre decyzje troszcząc się o swoich poddanych. Była również doskonale wykształcona, znała kilka języków (m.in. łacinę, włoski i niemiecki), potrafiła czytać, pisać, interesowała się muzyką i śpiewem.
Królowa Jadwiga oddała swoją własną biżuterię i drogocenne suknie aby finansowo wesprzeć działanie podupadłej Akademii Krakowskiej - dzięki temu wsparciu uczelnia stała się jednym z najlepszych uniwersytetów w Europie.
Jadwiga słynęła ze swojej pobożności, w XX wieku uznano ją za świętą Kościoła katolickiego.
Zakon Krzyżacki
Herb Zakonu Krzyżackiego |
Zakon Krzyżacki został zaproszony na ziemie polskie przez księcia mazowieckiego - Konrada Mazowieckiego w 1226r. Książe nadał krzyżakom Ziemię Chełmińską, powierzył im zadanie obrony Mazowsza przed najazdami pogańskich Prusów.
Krzyżacy w ciągu kilku dziesięcioleci podbili ten lud, na jego ziemiach zbudowali silne państwo, które z czasem zaczęło zagrażać Polsce i Litwie.
Władysław Jagiełło
Władysław Jagiełło |
Już dwa lata po koronacji Jadwigi zaczęto szukać dla niej odpowiedniego męża. Jako 12-letnia dziewczynka w realiach średniowiecza była już gotowa do ślubu. O jej rękę starało się kilku kandydatów, spośród nich wybrano władcę Litwy - wielkiego księcia litewskiego - Władysława Jagiełłę.
Polskę i Litwę łączyło zagrożenie ze strony Zakonu Krzyżackiego, który najeżdżał i pustoszył pograniczne tereny obu państw. Litwini byli wciąż poganami - Krzyżacy najeżdżali ich ziemie pod pozorem nawracania na chrześcijaństwo.
Jagiełło zabiegał o sojusz z Polską celem obrony kraju przez Krzyżakami, Polsce zależało na odzyskaniu Pomorza Gdańskiego zajętego przez zakon.
Unia polsko-litewska w Krewie
W 1385 roku w miejscowości Krewo na Litwie delegacja polska i wielki książę litewski Władysław Jagiełło podpisali dokument unii (związku obu państw: Polski i Litwy).
Ustalenia:
- Jagiełło wraz z poddanymi przejdzie na chrześcijaństwo, poślubi Jadwigę i zasiądzie na Polskim tronie.
- Jagiełło zobowiązał się do odzyskania utraconych przez Polskę ziem.
W 1386r. Jagiełło przybył do Krakowa, gdzie w czasie chrztu otrzymał imię Władysław, niedługo wziął ślub z Jadwigą i został koronowany na króla Polski.
Jadwiga i Jagiełło nie pozostawili potomka, po śmierci Jadwigi w 1399r. Władysław miał jeszcze trzy żony, ostatnia urodziła mu dwóch synów. Tym samym Jagiełło zapoczątkował nową dynastię - Jagiellonów.
Polska i Wielkie Księstwo Litewskie
Po unii w Krewie Polska i Litwa zostały połączone tzw. unią personalną, co oznacza, że państwa łączyła osoba władcy.
Mapa Polski za panowania Władysława II Jagiełły (1386 - 1434). Źródło: Poznaniak, Wikimedia Commons CC 3.0 |
Lekcja dostępna na YouTube:
dr Mariusz Gwardecki
Lekcja historii dla klasy 4 opracowana na podstawie podręcznika Nowa Era "Wczoraj i dziś".
W artykule użyto grafiki zaczerpnięte z portalu PNGWING oraz domeny publicznej.