Znajomość zasad prawidłowego przechowywania żywności jest ważne nie tylko ze względu na wydłużenie ich przydatności do spożycia, ale również ze względu na nasze bezpieczeństwo, ponieważ zepsute produkty spożywcze mogą być bardzo niebezpieczne dla zdrowia a nawet życia. Zasady te warto poznać również ze względu na fakt, że codziennie na świecie marnuje się bardzo dużo jedzenia, które dzięki odpowiedniemu sposobowi przechowywania mogłoby nadawać się do spożycia przez dłuższy okres. Dzięki ich znajomości można również przygotować potrawy z resztek bez obaw, że mogą nam zaszkodzić, zamiast wyrzucać zużywamy jedzenie w inny sposób.
Właściwe przechowywanie produktów to kierowanie się trzema głównymi
zasadami: termin przydatności do spożycia, warunki przechowywania oraz
temperatura i czas przechowywania.
1. Termin przydatności do spożycia to najważniejsza informacja na
etykiecie. Nawet jeśli uważamy,
że potrafimy ocenić, czy produkt jest świeży na podstawie wyglądu lub zapachu,
to zdecydowanie bardziej bezpiecznym rozwiązaniem jest kierowanie się
informacją od producenta. Zasada ta świetnie sprawdzi się w kwestii produktów
zapakowanych fabrycznie przez producenta, ale jeśli produkt jest pakowany w
sklepie i coś budzi nasze wątpliwości to warto zrezygnować z zakupu danej
rzeczy lub poprosić kasjera o zapakowanie produktu przy nas (np. w wypadku
wędlin, serów, itp.). Przekroczenie tej daty o 2-3 dni w wielu przypadkach nie
zrobi dużej różnicy, ale są produkty, które mogą w tym czasie stracić swoją
świeżość. Do tych produktów należą: jogurty, świeże soki, pieczywo, produkty
garmażeryjne, wędliny. Dania pozostałe po obiedzie i produkty gotowane nie
powinny być przechowywane w lodówce dłużej niż 3 dni. Jeśli danie zawiera
składniki takie jak śmietana lub ryba, to najbezpieczniej jest zjeść w dniu
przygotowania lub następnego.
2. Świeże, surowe lub gotowane produkty najlepiej jest przechowywać w
lodówce lub zamrażarce. Dodatkowe
porcje, które zostały z posiłku należy zużyć w ciągu najbliższych dwóch dni. W
przypadku, kiedy nie chcemy ich zjeść w najbliższym czasem, najbezpieczniej
będzie włożyć je do zamrażalnika. To rozwiązanie pozwoli przedłużyć trwałość
żywności i w razie potrzeby zawsze można podgrzać dodatkową porcję. W przypadku
zup lub potraw w sosie możemy je również włożyć do czystego, najlepiej
wyparzonego słoika i poddać procesowi pasteryzacji. Przed przechowywaniem
słoika należy sprawdzić, czy wieczko jest wklęsłe. Jeśli nie jest, to produkt
nie nadaje się do przechowywania dłużej niż dwa dni. Ten sposób przedłuża
trwałość potrawy, jednak kiedy leży ona w nim zbyt długo, to może stracić na
smaku, dlatego najlepiej jest zjeść taką potrawę w ciągu dwóch tygodni.
Ważne jest również miejsce przechowywania produktu w lodówce. Temperatura na górnych półkach jest z reguły
wyższa niż na dolnych, dlatego można tam spokojnie przechowywać mleko, kefiry,
jogurty zawierające dobroczynne bakterie - ginące, gdy jest zbyt zimno. Na
środkowej półce najlepiej jest przechowywać produkty o krótkiej trwałości,
czyli twaróg, twarożek, pokrojoną wędlinę czy zupę. Dolna półka najlepsza
sprawdzi się jako miejsce do przechowywania warzyw i owoców. Dzień lub dwa
należy przechowywać maliny czy truskawki, natomiast sałatę i szczypiorek nawet
kilka dni. Dolna szuflada to również idealne miejsce na twarde sery w
pojemnikach, ponieważ właśnie w tym miejscu najlepiej dojrzewają. Na bocznych
półkach powinno znaleźć się miejsce dla oleju roślinnego, słoików z
przetworami, soków w kartonach, ketchupu i jajek. Istotne jest, aby jajka
przechowywać niemyte, ponieważ wtedy mogą leżeć w lodówce nawet do 3 tygodni.
Skorupki pokryte są naturalną warstwą ochronną, która zabezpiecza jajko przed
wniknięciem drobnoustrojów.
Dobrą wskazówką w kwestii miejsca przechowywania są też sklepy. Jeśli dany
produkt w sklepie stoi na półce, poza lodówką, to znaczy, że w domu również nie
musi być przechowywany w lodówce. Jednak zasada ta działa do momentu otwarcia, dlatego, że wiele produktów po
otwarciu powinno znaleźć się w lodówce. O tym producenci informują na
etykietach, więc warto zapoznać się z tekstem na nich zawartym.
3. Jednym z ważniejszych aspektów jest ustawienie odpowiedniej temperatury
w lodówce. Produkty nie powinny
być pokryte warstwą lodu, ale z drugiej strony powinny być one odpowiednio
schłodzone, żeby przedłużyć ich trwałość. Niezwykle ważne jest właściwe
ustawienie temperatury w lodówce i zamrażarce.
Podczas rozplanowywania przechowywania poszczególnych produktów warto kierować się poniższymi zasadami:
- Mięso – po zakupie w sklepie należy je dokładnie umyć, osuszyć i przełożyć do pojemnika. Optymalna temperatura to od 0 do 2°. W takiej formie można przechowywać nawet do 2 tygodni. W zamrażalniku powinno być poporcjowane i zamknięte w szczelnej torebce foliowej. Wtedy może leżeć w zamrażalniku nawet do 3 miesięcy.
- Ryby i owoce morza – surowe mogą spędzić w lodówce do 2 dni. Warto jednak pamiętać, że nie powinny one leżeć w pobliżu masła lub serów, ponieważ mogą nabrać nieprzyjemnego zapachu. Rybę wędzoną należy zamknąć w szczelnym pojemniku i w takiej formie wstawić do lodówki. Surowe ryby i owoce morza można przechowywać w zamrażarce nawet do ośmiu miesięcy.
- Nabiał – powinien być przechowywany w lodówce tylko kilka dni. Pasteryzowane mleko i mleczne napoje w kartonach można przechowywać do kilku miesięcy. Ważne jest, że nabiału nie należy zamrażać, ponieważ po rozmrożeniu nie nadaje się do spożycia.
- Tłuszcze – olej i oliwę należy przechowywać w temperaturze 6-7°C do trzech miesięcy. Natomiast tłuszcze w formie stałej najlepiej przełożyć do szklanych lub kamionkowych pojemników.
- Produkty zbożowe – mąkę, kaszę i płatki przesypujemy do słoików lub plastikowych pojemników i przechowujemy w szafce. Taki sposób przechowywania jest bardzo istotny, ponieważ dzięki temu sposobowi eliminujemy ryzyko wystąpienia moli spożywczych. Najlepszym miejscem do przechowywania pieczywa jest drewniany lub plastikowy chlebak. Wiele osób o tym nie wie, ale pieczywo można mrozić i przechowywać w zamrażalniku nawet przez kilka miesięcy.
- Owoce i warzywa - można przechowywać w zamrażalniku nawet przez cały rok. Jest to świetny sposób na to, żeby cieszyć się smakiem ulubionych owoców nawet poza sezonem. Jedynym wyjątkiem są warzywa kapustne, ponieważ ich struktura zostaje uszkodzona pod wpływem zbyt niskiej temperatury. Świeże owoce i warzywa można przechowywać w lodówce, jeśli chcemy spowolnić ich dojrzewanie, natomiast jeśli chcemy, żeby szybciej były odpowiednie do spożycia warto przechowywać je w otoczeniu jabłek, moreli, awokado, gruszek, mango, papai, brzoskwiń, nektarynek, bananów i pomidorów, ponieważ wydzielają one etylen, który przyspiesza dojrzewanie innych produktów.
Znajomość zasad dotyczących odpowiedniego przechowywania żywności spowalnia proces psucia i dzięki temu możemy dłużej cieszyć zakupionymi produktami.
MG