Cukier, o którego negatywnym wpływie na zdrowie wie coraz szersze grono ludzi, wbrew pozorom ukryty jest niemal we wszystkich produktach spożywczych (nie tylko, jak by się mogło wydawać w ciastkach, cukierkach i czekoladach).
Cukier nie występuje pod jedną nazwą, ma wiele rodzajów, wśród których jeden, drugiemu nie równy. Dla przykładu: w mleku występuje laktoza, która można określić jako cukier mlekowy. Glukoza i Fruktoza są dwoma cukrami prostymi dodawanymi do różnych produktów spożywczych, naturalnie występują w owocach. Są osoby, które twierdzą, że fruktoza (kojarzona słusznie z owocami) jest cukrem zdrowszym – nieprawda! W tym zestawieniu, to glukoza może być metabolizowana (przetwarzana) przez niemal każdą komórkę naszego organizmu, podczas gdy fruktoza jedynie przez komórki miąższu wątroby – z tej przyczyny przyjmowanie fruktozy w dużych ilościach ma niekorzystny wpływ na ten organ. Chcąc zadbać o zdrowie i zrezygnować, czy tez ograniczyć zużycie cukru należy zachować czujność. Ograniczanie się z sypaniem go do herbaty czy kawy i nie jedzenie słodyczy wystarczyłoby kiedyś. Dziś trzeba uważnie czytać skład produktów, które się kupuje. Cukier dodawany jest do nich w celu poprawy walorów smakowych, trwałości, tekstury i przydatności do spożycia.
Cukry wykorzystywane w produktach spożywczych:
- Sacharoza – jest nam znana jako „białe kryształki” obecne w cukierniczce, które dosypujemy do herbaty i kawy. Pozyskiwana jest z buraków cukrowych lub trzciny cukrowej.
- Syrop glukozowo-fruktozowy – niektórym wydaje się, że jest to „chemia” w najlepszym tego słowa przykładzie. Nic bardziej mylnego – syrop pozyskiwany jest z kukurydzy, w przeważającej części składa się z fruktozy. Z uwagi na fakt, że jest dużo tańszy od sacharozy dodaje się do do słodyczy (cukierków, lizaków, ciastek, itp.) oraz napojów gazowanych.
- Syrop/nektar z agawy – występuje w agawie i jest bardzo słodki. Używa się go jako zdrowszego zamiennika dla cukru stołowego, gdyż nie podwyższa tak bardzo stężenia cukru we krwi. Ponieważ jednak w aż 90% składa się z fruktozy jest zdecydowanie mniej zdrowszą alternatywną cukru. Występuje powszechnie jako słodzik w produktach typu „fit” i „bio”.
Pozostałe nazwy cukrów obecne w produktach spożywczych:
- galaktoza,
- maltoza,
- dekstroza,
- dekstryny,
- skrobia,
- ksyloza,
- maltodekstryna,
- melasa,
- słód jęczmienny,
- syropy: glukozowy, klonowy, daktylowy, ryżowy, kukurydziany, trzcinowy, sorgowy, słodowy, jęczmienny, brzozowy,
- miód,
- karmel,
- cukier: buraczany, inwertowany, trzcinowy, brązowy, winogronowy, kokosowy, palmowy.
- sok owocowy,
- zagęszczony sok owocowy,
- koncentrat soku.
Najpopularniejszą alternatywą dla cukrów jest aspartam – powszechnie wykorzystywany jako słodzik w napojach gazowanych afiszujących się jako „bez cukru” – np. Cola „Zero”. Jest to substancja wytwarzana chemicznie, która jest kilkaset razy słodsza niż cukier. Chociaż nie podnosi poziomu cukru we krwi, potencjalnie niepożądane działania aspartamu na organizm (które jeszcze do końca nie zostało przebadane) sprawia, że niekoniecznie jest on dobra alternatywą.
Główna zasada związana z eliminacją cukru z diety powinna dotyczyć produktów, w których cukier został dodany. Cukier, który występuje naturalnie – np. w owocach nie wyrządzi zbyt wielu szkód.